Laatst bijgewerkt: 31-08-2021

Slaap is een belangrijk deel van je leven. Zonder het zou je lichaam niet meer in staat zijn de dagelijkse ervaringen te verwerken en te regenereren. Maar slaap is veel complexer dan het op het eerste gezicht lijkt. Omdat er tijdens je slaap zo veel verschillende dingen tegelijk gebeuren, waar je maar weinig van merkt. Zo zijn er verschillende fasen van slaap waarin je lichaam en hersenen verschillende taken uitvoeren. Een van deze fasen is de REM slaap (ook wel rapid eye movement genoemd). In dit artikel willen we je alle belangrijke informatie geven over de REM slaap. Dit omvat bijvoorbeeld de functie, de duur en wat bedoeld wordt met REM slaapgedragsstoornis.




De belangrijkste dingen

in een notendop

  • De slaap van een volwassene is verdeeld in vijf verschillende slaapfasen. Een van deze fasen is de REM slaap. Dit werd zo genoemd vanwege de kenmerkende snelle oogbewegingen tijdens de slaap(Rapid Eye Movement)
  • REM slaap wordt ook wel droomslaap genoemd omdat je dan het meest droomt. Dit is het moment waarop je hersenen harder werken en de ervaringen van de dag proberen te verwerken.
  • Terwijl je droomt, gaan je spieren over in wat men slaapverlamming noemt. Dit is een beschermingsmechanisme dat voorkomt dat je tijdens de slaap schokkerige bewegingen maakt.

Wat is slaap?

We beschouwen slaap als vanzelfsprekend en stellen er vaak geen vragen bij. Maar wat gebeurt er eigenlijk als je slaapt? Je lichaam gaat in ruststand, waardoor je hartslag en bloeddruk dalen. Intussen verwerken je lichaam en hersenen de inspanningen en ontwikkelingen van de dag.

Er gebeuren veel verschillende dingen in je lichaam terwijl je slaapt. Zo vindt er bijvoorbeeld celgenezing plaats. Zo kunnen wonden gemakkelijker genezen zonder extra inspanning.(Image source: 123rf.com / bowie15)

Celregeneratie vindt ook plaats tijdens de slaap. Je lichaam en zijn cellen herstellen zich en tanken nieuwe energie voor de volgende dag. Slaap is dus belangrijk voor je, zowel geestelijk als lichamelijk.

Wat zijn slaapstadia?

Terwijl je slaapt, doorloop je verschillende slaapfasen. Deze vormen een cyclus die zich verschillende keren per nacht herhaalt. Er zijn in totaal 5 verschillende slaapfasen

    1. Slaapfase
    2. Lichte slaapfase
    3. Diepe slaapfase
    4. Droomslaapfase (REM slaap)
    5. Wekfase

Van deze 5 fasen herhalen alleen de fasen 2 - 4 zich ‘s nachts verschillende keren, want je valt meestal maar één keer in slaap en wordt maar één keer wakker. Een cyclus duurt ongeveer 90 minuten en herhaalt zich drie tot vijf keer per nacht. Speciale wekkers werken met deze slaapfasen en wekken je alleen in die fasen waarin het voor jou gemakkelijker is om op te staan.

Achtergrondinformatie: Wat je moet weten over REM

slaap De REM slaap is een bijzonder belangrijke fase van de slaap omdat je hersenen hier de ervaringen van de dag verwerken en verwerken. De volgende paragrafen vertellen je alles wat je verder over de REM slaap moet weten.

Wat is REM slaap?

De REM slaap is een van de vijf fasen van de slaap en wordt vaak de droomslaap genoemd. De term REM komt uit het Engels en betekent Rapid Eye Movement. Tijdens de REM slaap worden je hersenen actiever en nemen je polsslag en ademhaling weer toe. Je kunt de REM slaap herkennen aan de snelle oogbewegingen achter de gesloten oogleden, een bepaald EEG patroon en de versnelde polsslag.

Wat gebeurt er tijdens de REM slaap?

De REM fase is wanneer je het meest intensief droomt. Om je te beschermen zijn je spieren tijdens deze fase verlamd. Dit gebeurt om te voorkomen dat je je tijdens het dromen beweegt en bezeert (bijvoorbeeld door rond te zwaaien). Dit verschijnsel wordt ook wel slaapverlamming genoemd en is volkomen normaal.

Hoe lang moet de REM fase zijn?

Normaal breng je tussen 20-25% van je slaap in REM door. Dus als je 6-7 uur per nacht slaapt, zul je ongeveer 1-2 uur in REM zijn. De eerste REM fase is de kortste. Naarmate de nacht vordert, neemt de lengte van de droomfase toe.

Wat is REM slaapgedragsstoornis?

REM slaapgedragsstoornis is een slaapstoornis (ook parasomnie genoemd). Het gaat om levendige en opzienbarende dromen die door je lichaam in bewegingen vertaald worden. De zogenaamde slaapverlamming, die je tegen zulke dromen moet beschermen, stopt tijdens deze slaapstoornis. Dit betekent dat je jezelf en anderen tijdens je slaapfase kunt verwonden. REM slaapgedragsstoornis komt voor bij slechts 5 op de 1000 mensen, dus het is vrij zeldzaam. Bovendien komt de slaapstoornis overwegend bij oudere mensen voor. Ongeveer 80% van de getroffenen is ouder dan 60 jaar.

Hoe kan ik mijn REM slaap verbeteren?

Je kunt je REM slaap niet in je eentje verbeteren. Om dit te doen, moet je je hele slaaproutine optimaliseren, d.w.z. alle slaapfasen. Dus als je algemene slaap verbetert, zal ook je REM slaap verbeteren. Er zijn een paar trucs die je kunt gebruiken om je slaap blijvend te verbeteren. Sommige zijn eenvoudig, terwijl andere wat dieper gaan. We hebben de belangrijkste factoren voor een goede nachtrust op een rijtje gezet.

  • Blokkeer licht: Ook al denk je dat je lichaam eraan gewend is, toch zal het sneller wakker worden van felle lichtbronnen. Dus als je in een kamer zonder gordijnen of iets dergelijks slaapt, zal je lichaam vroeg gewekt worden door de opkomende zon. Ook apparaten die licht uitstralen (bijvoorbeeld digitale klokken) moet je verwijderen.
  • Geen alcohol voor het slapen: Ook al neemt het je biertje na het werk weg, je moet geen alcohol drinken voor een goede nachtrust. Hierdoor kan je lichaam gestoord worden door de verwerking van de alcohol in je bloed en de REM slaap verhinderen.
  • Tonicum voor rusteloze benen: Je kent misschien het gevoel dat je benen ‘s nachts gewoon niet lekker liggen in bed, hoe vaak je ook woelt en draait. Hierdoor kan het moeilijk zijn in slaap te vallen of ‘s nachts vaker wakker worden. Een glas tonic of magnesium gedurende de dag kan helpen.
  • Ga rustig naar bed: Hoewel het misschien te gemakkelijk klinkt. Probeer niet boos of gestrest naar bed te gaan. Stress kan je slaapcycli verkorten en je in het algemeen minder goed doen slapen. Geef je lichaam dus wat tijd om tot rust te komen voor je gaat slapen. Een warm bad of yoga kan helpen.
  • Geen suiker ‘s avonds: Je moet ervoor zorgen dat je bloedsuikerspiegel niet te hoog is voor je naar bed gaat. Eet misschien wat volkorenbrood of muesli. Ze bevatten de voedingsstoffen die je nodig hebt om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden en je vol te voelen. Dit zal je helpen goed te slapen en niet midden in de nacht gewekt te worden door een trek in eten.

Hoe werkt de REM slaap bij baby’s?

In tegenstelling tot volwassenen hebben baby’s maar 3 slaapstadia: Lichte slaap, diepe slaap en REM slaap (droomslaap). Terwijl volwassenen ongeveer 20% van hun slaap in de REM fase doorbrengen, brengen baby’s ongeveer 70% van hun slaap in de REM fase door. In deze fase verwerken ze vooral alle indrukken die ze gedurende de dag verzameld hebben.

De REM-fase is bij baby’s beduidend langer dan bij volwassenen. (Image source: 123rf.com / 82283576)

Als baby’s geboren worden, brengen ze evenveel tijd door in lichte als in diepe slaap. Hoe ouder je kind wordt, hoe langer de diepe slaapfasen en hoe korter de lichte slaapfasen.

REM slaap: Nuttige informatie en tips

Om je te helpen je REM slaap optimaal te benutten, hebben we in de volgende rubrieken nog wat tips en trucs voor je.

Benodigde slaap per nacht

Sommige mensen redden zich met meer slaap, anderen met minder slaap per nacht. Maar hoeveel slaap heeft een mens eigenlijk nodig om de dag fit door te komen? Als het gaat om de hoeveelheid slaap die per nacht nodig is, is het precies de juiste hoeveelheid die van belang is. Als je te veel of te weinig slaap krijgt, zul je snel moe en uitgeput raken. Natuurlijk is er altijd enige speelruimte in hoeveel slaap je per nacht nodig hebt en op welke leeftijd. In de volgende lijst hebben we de vereiste slaap per nacht voor verschillende leeftijdsgroepen samengevat.

  • Baby’s tot 3 maanden slapen gewoonlijk tussen 14 en 17 uur. Tot 70% van deze tijd wordt in de REM slaap doorgebracht.
  • Baby’s tussen 4 en 11 maanden slapen gewoonlijk tussen 10 en 18 uur. Daarvan komt slaap tussen 12 en 15 uur het meest voor.
  • Peuters tussen 1 en 2 jaar slapen gewoonlijk tussen 11 en 14 uur per dag. Deze tijd kan echter variëren naargelang de dagelijkse routine en kan iets minder of meer zijn.
  • Kinderen tussen 3 en 5 jaar slapen gewoonlijk tussen 10 en 13 uur, hoewel 8 tot 9 uur even normaal is als 14 uur.
  • Schoolgaande kinderen tussen 6 en 13 jaar slapen optimaal tussen 9 en 11 uur. Een minimum van 7 uur per nacht wordt echter aanbevolen.
  • Tieners tussen 14 en 17 moeten zo mogelijk tussen 8 en 10 uur slapen. Natuurlijk kunnen deze tijden schommelen door de puberteit. Daarom zijn 7 of 11 uur slaap ook geen probleem.
  • Volwassenen tussen de 18 en 64 jaar hebben meestal maar 7 tot 9 uur slaap nodig, hoewel slechts 6 of soms zelfs 10 uur helemaal niet ongewoon zijn. Er moet echter voor gezorgd worden dat geen van beide uitersten op de lange termijn het geval is
  • Oudere volwassenen van 65 jaar en ouder slapen na verloop van tijd minder. Ze gaan iets vroeger naar bed, maar zijn vaak al heel vroeg weer wakker. Hier is de normale slaaptijd tussen 7 en 8 uur. Maar zelfs 6 of 9 uur slaap per nacht is nog steeds ongevaarlijk.

Slaaproutine

Om een goede nachtrust te krijgen en je REM fase te verbeteren, heb je een dagelijkse slaaproutine nodig. Elke dag op een andere tijd naar bed gaan of om de drie dagen een powernap doen, helpt je niet de dag door te komen.

Juiste ontspanning

Het is belangrijk om stress te vermijden en je te ontspannen voor je gaat slapen. Dit is echter vaak bijzonder moeilijk na bijzonder stressvolle en zenuwslopende dagen. Er zijn natuurlijk enkele methoden om je ‘s avonds te helpen ontspannen. Hiertoe behoren bijvoorbeeld verschillende soorten thee. Deze zogenaamde slaapthee bevat valeriaan, hop of passiebloem en helpt je na een lange dag te ontspannen en zo beter te slapen.

Slaap ‘s nachts beter door

Zelfs als je je ‘s avonds ontspant, kan het nog gebeuren dat de stress van de dag je ‘s nachts wakker houdt. Je slaapt slecht of wordt steeds weer wakker en worstelt al met de beslommeringen van de volgende dag. In zulke gevallen kan het een goed idee zijn sterkere middelen te gebruiken. Deze omvatten valeriaan of zelfs slaappillen die je helpen ‘s nachts beter te slapen. Of je kruiden- of synthetische geneesmiddelen moet gebruiken, hangt af van je persoonlijke situatie. Vooral met medicijnen zoals slaappillen moet je mogelijke risico’s, zoals verslaving, met je arts bespreken voor je ze inneemt.

Wat te doen tegen slaaptekort?

Slaaptekort is een belangrijk onderwerp dat steeds weer ter sprake komt. Volgens DAK-Gesundheit heeft ongeveer 80 % van de werkende mensen te maken met slaapstoornissen en slaapgebrek. Als je maar korte tijd slaaptekort hebt (bijvoorbeeld voor het inleveren van een belangrijk werkstuk), kan je lichaam er snel van herstellen. Maar als slaaptekort een langdurig probleem wordt, kan het ernstige gevolgen hebben voor je gezondheid, vooral

  • Verlies van concentratie
  • Veranderd eetgedrag
  • Verstoord risicogedrag
  • Emotionele labiliteit

Als je last hebt van deze symptomen of merkt dat je slaapgebrek een groter probleem wordt, moet je beslist een arts raadplegen. Hij of zij zal je helpen om weer in een geschikt slaapritme te komen. Natuurlijk kun je ook zelf iets aan je slaaptekort doen. De eerste en belangrijkste stap is het veranderen van je dagelijkse routines. Dit kan bijvoorbeeld een andere werkmentaliteit zijn, extra wandelingen of meditatie.

Bronnen: de beste plaatsen om te beginnen voor REM slaap

Er zijn veel verschillende bronnen, zoals boeken, die gaan over slaap, slaapstadia en REM slaap. In de volgende paragrafen laten we je daarom kennis maken met enkele ingangen in dit onderwerp. Gezond slapen. Eindelijk weer goed slapen

In zijn boek “Gesunder Schlaf”. Finally Sleep Well Again”, beschrijft de auteur vele belangrijke aspecten van slaap. Hij behandelt onder andere ook het onderwerp REM slaap en welke effecten gebrek aan slaap kan hebben op verschillende groepen mensen. Slaap doet wonderen: alles over het belangrijkste derde deel van ons leven

In zijn boek “Slaap doet wonderen” verkent slaapdeskundige Dr. Hans-Günter Weeß alle belangrijke aspecten van het slaapproces en zijn ritmes en fasen. Hij geeft ook veel andere nuttige achtergrondinformatie over slaap en hoe het mogelijk is om goed te leren slapen.

Conclusie

De REM slaap is een belangrijke slaapfase waarin je hersenen bijzonder actief zijn en de indrukken van de vorige dag verwerken. Deze slaapfase is genoemd naar de kenmerkende snelle oogbewegingen die je tijdens de slaap hebt. Tijdens deze fase droom je bijzonder vaak en daarom beschermt je lichaam je tegen snelle en schokkerige bewegingen door in slaapverlamming te gaan. Is dit niet het geval, dan spreekt men van een REM slaapgedragsstoornis. Deze aandoening is echter betrekkelijk zeldzaam en komt meestal pas voor na de leeftijd van 60 jaar.

Waarom kun je me vertrouwen?

Recensies